کد مطلب:293429 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1186

گنجینه کتابخانه » اهل بیت » امام زمان (عج) »»» فهرست کتاب

مهدی باوری و آثار آن

مهدی باوری از دیدگاه اهل تسنّن

مهدی باوری در فرهنگ تشیّع

تأثیر مهدی باوری در زندگی فردی و اجتماعی

عرضة اعمال به محضر امام زمان (عج)

آثاِر تربیتیِ این اعتقاد

حقیقتِ شیعه بودن برای امام زمان (عج)

حقیقت شیعه بودن در بیان امام زمان (عج)

راهكار وصول به شیعه بودن واقعی

1.توجّه به نظارت امام زمان (عج) بر رفتارها

2.لزوم توجّه به تمام دستورهای دین



مهدی باوری از دیدگاه اهل تسنّن

اعتقاد به وجودِ مهدی (عج)، از اعتقادهای مشترك بین تمام فرقه های اسلام، اعمّ از شیعه و سنی، است. ما دربارة پاره ای از مسائل امامت با برادران اهل تسنن اختلاف هایی داریم؛ ولی دربارة اعتقاد به وجود مهدی (عج) بسیار كم است. جالب است بدانید كه بسیاری از عالمان اهل تسنّن دربارة وجود حضرت مهدی (عج) كتاب نوشته و خود اعتراف كرده اند كه روایات پیامبر اكرم (ص) دربارة حضرت متواتر است؛ حتی بعضی از عالمان اهل تسنّن ادّعا كرده اند كه روایات ما دربارة حضرت متواتر است؛ حتی بعضی از عالمان اهل تسنن ادّعا كرده اند كه روایات ما دربارة حضرت مهدی (عج) بالاتر از حدّ تواتر است؛ به گونه ای كه هیچ جای شكّ و شبهه ای در صدور این روایات از پیامبر اكرم (ص) باقی نمی ماند.1 دربارة ویژگی های شخصی حضرت، میان اهل سنت، كم و بیش اختلاف هایی وجود دارد. بعضی از ایشان اجمالاً معتقدند كه در آخرالزمان، شخصی به نام مهدی (ع)، از خاندان پیامبر اسلام (ص) ظهور می كند؛ اما این مطلب را كه حضرت از كدام پدر و مادر و در چه زمانی متولد می شود، ذكر نمی كنند یا به آن معتقد نیستند. میان اهل تسنّن هستند كسانی كه دربارة حضرت مهدی (عج) اعتقادی همچون اعتقاد ما شیعیان دارند؛ یعنی اعتقاد دارند كه مهدی موعود (عج) یازدهمین فرزند از خاندان علی ابن ابی طالب و فاطمة زهرا (س) است.

بین عالمان اهل تسنن، كسانی تصریح كرده اند كه حضرت مهدی (عج) حیات دارد و افرادی نیز به حضور وی شرفیاب شده اند. حتی نام برخی از بزرگان خودشان را در زمرة كسانی ذكر كرده اند كه زمان غیبت، به حضور حضرت ولی عصر (عج) نایل آمده اند. در كتاب های فراوانی از اهل تسنّن، نام كسانی برده شده است كه ادّعا كرده اند به خدمت حضرت شرفیاب شده اند.

منظور از ذكر این چند جمله، این بود كه میان عالمان اهل تسنن هم كسانی افزون بر اصل وجود حضرت با همین ویژگی هایی كه ما می گوییم، معتقدند: حضرت متولّد شده و اكنون غایب است و زمان غیبت حضرت نیز كسانی می توانند خدمت ایشان شرفیاب شوند؛ بنابراین، در این زمینه، با فِرقه های دیگر اسلامی به بحث فراوان نیاز نیست؛ البته كسانی از اهل تسنن، اساساً مسألة اعتقاد به مهدی را انكار كرده، و روایات خودشان را نیز در این باره روایاتی جعلی انگاشته اند؛ ولی كسانی از عالمان و محدّثان آن ها كه عده شان كم هم نیست، به وجود مهدی (عج) تصریح كرده اند.

بعضی از طوایف اهل تسنن، مانند بسیاری از شافعیه و نیز بسیاری از اهل تسنّن به ویژه در كشورهای ایران، مصر و تونس، دوازده امام شیعه را بزرگ ترین فقیهان پس از پیامبر (ص) و مراجع دینی خود می دانند. این گروه از اهل تسنن، به امامانِ دوازده گانة ما شیعیان در جایگاه عالمان و فقیهانی اعتقاد دارند كه سخنانشان برای امت، راهگشا و معتبر است. مردم باید در امور زندگی خویش به دستورهای، ایشان مراجعه كنند. این دسته از اهل تسنّن معتقدند كه پیامبر اكرم (ص) این دوازده نفر را درجایگاه مراجع دینی مردم تعیین فرموده است و مردم باید در مسائل دینی و اخلاقی خود به آن ها مراجعه كنند.

این همان عقیده ای است كه می توان نخستین جوانة تفكیك دین از سیاست در اسلام به شمار آورد. زمان حضور پیامبر اكرم (ص) هیچ اختلافی بین مسلمان ها در یكی بودن مرجع دینی و مرجع سیاسی دیده نمی شود؛ چرا كه همة مسلمانان معتقد بودند: شخص پیامبر اكرم (ص) هم مرجع دینی مردم و هم رهبر سیاسی جامعه است. پس از وجود حضرت، شیعیان معتقد شدند كه هم مرجع دینی و هم مرجع سیاسی، امیرمؤمنان علی ابن ابی طالب (ع) است. بعضی از اهل تسنّن، مرجعیت امیرمؤمنان (ع) را در امور مذهبی قبول دارند و می گویند: چون علم حضرت بیش از دیگران بود، پیامبر اكرم (ص) او را برای رهبری و مرجعیت دینی مردم معرّفی كرد؛ به همین علت بود كه پس از پیامبر اكرم (ص) او را برای رهبری و مرجعیت دینی مردم معرّفی كرد؛ به همین علت بود كه پس از پیامبر هر وقت عالمان امت در حلّ مسأله ای می ماندند، به او مراجعه می كردند؛ ولی این به معنای رهبری سیاسی نیست؛ بلكه مردم ابتدا خلیفة اول، بعد خلیفة دوم، سپس خلیفة سوم، آن گاه امیرمؤمنان (ع) را در جایگاه خلیفة چهارم خویش برگزیدند. دست كم بعضی از اهل تسنّن، پس از پیامبر، بین مرجعیت در امور دینی و امور سیاسی، تفكیك قائل شدند و تعیین مرجعیت سیاسی را به عهدة خود مردم یا خلیفة پیشین نهادند بدین صورت كه خلیفة اول را مردم برگزیدند؛ آن گاه خلیفة دوم را خلیفة اول تعیین كرد. خلاصه آن كه بعضی از اهل تسنّن، امامان دوازده گانه (ع) از فرزندان حضرت فاطمه (ع) را مرجع دینی مردم دانسته، سخنان ایشان را در امور مذهبی معتبر می دانند؛ به ویژه بعضی از طوایف شافعیه كه بر این مسأله تصریح كرده اند.



مهدی باوری در فرهنگ تشیّع

شیعیان دربارة امامان معصوم خویش به حقایقی والاتر معتقدند. به اعتقاد شیعه، امام هر عصر و زمان، نه تنها مرجع علمی و سیاسیِ مردم است، بلكه كسی است كه به خواستِ خدا در همة مقام های پیامبر اكرم (ع)، به جز مقامِ نبوّت و رسالت، شریك شده است.2 علمِ امام معصوم (ع)، علم خدایی، و قدرت او، قدرت خدادادی است. حكومت او نیز حكومتی ظاهری نیست و فقط جنبة سیاسی و علمی و فرهنگی ندارد؛ بلكه یك نوع «اتصال بین خدا و خلق» است.3 خداوند متعالی، علم و حكمت را به امام (ع) افاضه می كند و به قدرت خویش، كرامت هایی را به او عطا می فرماید؛ به همین جهت، امام (ع) بدون این كه به تحصیل و اكتساب علم نیاز داشته باشد، در سنین كودكی چیزهایی را می داند كه به تحصیل و اكتساب علم نیاز داشته باشد، در سنین كودكی چیزهایی را می داند كه عالمان بزرگ در سنین پیری هم به آن نمی رسند. امام (ع) از نظر تكلیف هم مثل مردم دیگر در 15-16 سالگی مكلف نمی شود؛ بلكه از ابتدای تولد مكلف است. درك او، مثل درك مردم دیگر نیست. اگر هم در طفولیت به مقام امامت برسد، آن چه را برعهدة امام نهاده شده است می داند. حتی زبان طائفه های گوناگون مردم را نیز می داند و با هر كسی به زبان خودش سخن می گوید. بالاتر از همة این ها، امام (ع) بر قلوب مردم ولایت قلبی و روحی، و به بندگان شایستة خدا و پیروان راستین خود عنایت خاصّی دارد. دعایی كه در حق پیروان واقعی خود می كند، رد نمی شود و به اجابت می رسد. امام (ع) از رفتار مردم، و از نیّت ها و ویژگی های قلبی آن ها آگاه است. نه تنها امام حاضر، در زمان حضور خود این ویژگی ها را دارد، بلكه امام زمان (عج) هم در زمان غیبت خود از تمام رفتار و نیت ها و حالات شیعیانش آگاه است. این جزو اعتقادهای ویژة شیعیان است كه در وقت درماندگی و قطع امید از همه جا، به امام دوازدهم (عج) متوسّل می شوند و حضرت نیز دستگیری می فرماید.

از جمله بركات جنگی كه بر ملت ما تحمیل شد، یكی این بود كه جوانان عزیز ما بسیاری از امدادهای غیبی امام زمان (عج) را با چشم خودشان دیدند. این سرمایه های عظیم را كه با قیمت گرانی به دست ما رسیده است، ارزان نفروشیم و آن خاطره های لذت بخش و ملكوتی را كه برای عزیزان ما در جبهه ها حاصل شده است، فراموش نكنیم. ای كاش این گونه توسل ها و كرامت ها به طور كامل جمع آوری و ثبت می شد تا برای آیندگان ذخیره ای ارزنده باشد! البته امداد رسانی امام (عج) هیچ گاه دستگاه طبیعی و حكمت الاهی را بر هم نمی زند. كار امام (عج) در مسیر حكمت خدا است و او تا جایی می تواند تصرّف كند كه در مسیر ارادة خدا باشد. وجود امامان (هم) و كارهای ایشان مكمّل دستگاه حكمت خدا است، نه معارضِ دستگاه او. اراده امام (عج) همان اراده خدا است: قلوبنا أوعیه لمشیة الله4؛ دل های ما، جلوه گاه خواست خدا است، ظرفی است كه مشیت خدا در آن تبلور و تجلّی می یابد. قلب امام (عج) هر آن چه را كه خدا می خواهد، همان را اراده می كند، نه چیز دیگری غیر از آن را.



تأثیر مهدی باوری در زندگی فردی و اجتماعی

مجال سخن دربارة امام زمان (عج) بسیار گسترده است. می توان از ابعاد گوناگون تاریخی، اجتماعی و اعتقادی دربارة شؤون مختلف امامت سخن راند؛ اما بسیار بجا است تا تأثیر اعتقاد به وجود مقدس امام زمان (عج) را در زندگی فردی و اجتماعی خودمان تحلیل كنیم.

خداوند بر ما منت نهاده و به ما چنین احسانی كرده است كه وجود «ولی اعظمش» را بشناسیم و به او ایمان بیاوریم. این اعتقاد در زندگی ما می تواند آثار عمیقی داشته باشد. ما از این بزرگداشت ها و خاطره ها چه درسی باید بگیریم؟ هر كس در این راه گامی بردارد و حتی پرچم كوچكی را به دوش بگیرد، در پیشگاه الاهی مأجور خواهد بود. این جشن ها و غوغاها برای چیست؟ ما موظّفیم به او معتقد باشیم؛ به او عشق بورزیم؛ سالروز تولدش را جنش بگیریم؛ دل ها را شاد كنیم؛ شهرها را زینت كنیم؛ ولی هدف از این كارها چیست؟ این سر و صداها به نام حضرت برای چیست؟ آیا برای این است كه چند روزی شاد باشیم؟ چه سرّی در این اعتقاد نهفته است؟ این اعتقاد چه تأثیری در زندگی فردی و اجتماعی ما دارد؟ یكی از آثار اعتقاد به وجود امام زمان (عج) را در قلمرو زندگی فردی و اجتماعی بیان می كنم:



عرضة اعمال به محضر امام زمان (عج)

ما معتقدیم كه امام زمان (عج) از كارهای امت، به ویژه شیعیان آگاه است. در كتابهای روایی ما بابی به نام «عرض الأعمال» وجود دارد.5 طبق برخی از روایات، تمام كارهای ما، هر هفته یك روز6 یا دو روز،7 و طبق بعضی دیگر از روایات، هر روز، و مطابق روایاتی دیگر، هر صبح بر امام عصر (عج) عرضه می شود.8

صاحبت تجارتخانه ای را در نظر بگیرید كه هر روز سری به دفتر می زند تا ببیند چه معامله هایی در آن روز انجام گرفته است؛ آن گاه هفته ای یك بار، مطالعه ای دقیق روی دفتر انجام می دهد و در آخر ماه نیز مرور و محاسبة دقیق تری به تك تك معامله ها می كند و سرانجام در هر سال، یك حسابرسی كلّی از وضعیت تجارتخانه اش دارد. ممكن است وضع مردم در برابر امام زمان (عج) نیز از این قبیل باشد كه یك مرحله از عرض اعمال، در هر صبح و هر شام انجام می گیرد. كارهایی كه مردم شب انجام داده اند، صبح، خدمت حضرت ولی عصر (عج) عرضه می شود و كارهایی كه از صبح تا شام انجام داده اند، شب به حضور آن بزرگوار ارائه می شود. در مرحله ای دیگر، مجموع كارهای هفتگی را در دو روز دوشنبه و چهارشنبه به حضور امام (عج) تقدیم می دارند و سرانجام در شب قدر، تمام مقدّرات مردم بر وجود مقدّس ولی عصر (عج) عرضه می شود.



آثار تربیتیِ این اعتقاد

چنین اعتقادی باید تأثیر مهمّی در زندگی ما داشته باشد؛ چه در زندگی فردی و چه در زندگی اجتماعی. هر یك از ما باید فرض كنیم همان كاری را كه روزانه انجام می دهیم، هنگام شب در معرض اطلاع شخص بزرگی كه به او فراوان احترام می گذاریم، قرار می گیرد. هر كسی در زندگی خود برای كسی شخصیت و احترام قائل است و دوست دارد آبرویش در مقابل او محفوظ باشد؛ برای مثال اگر دانش آموزی احتمال بدهد كه امروز یك دوربین مخفی در كلاس نصب می شود كه از تمام كارهای او فیلم برداری می كند و شب هنگام، اولیای مدرسه آن فیلم را تماشا می كنند، آیا رفتار چنین فردی در كلاس با روزهای دیگر یكسان خواهد بود؟ هر قدر هم كه آدمی لااُبالی باشد، می كوشد در آن روز مؤدّب تر و منظم تر باشد؛ زیرا دلش نمی خواهد چیزی را كه باعث آبروریزی او می شود، دیگران ببینند.

حال اگر ما توجّه داشته باشیم تمام اعمالی كه انجام می دهیم، هر صبح و شام یا هر هفته خدمت امام زمان (عج) ارائه می شود، تأثیر بسیار بالایی در سازندگی ما خواهد داشت. اگر همواره به این حقیقت توجه داشته باشیم كه ریز و درشت سخنانی كه می گوییم، تمام نگاه هایی كه به مكان ها و اشخاص می اندازیم، هر گامی كه برمی داریم و هر حركتی كه در پنهان یا آشكارا انجام می دهیم، و حتی نیت هایی كه می كنیم، همه و همه در محضر مولا و سرورمان قرار می گیرد، به طور مسلم، رفتار و گفتار ما تغییر خواهد یافت؛ چرا كه هیچ یك از ما دوست ندارد امام زمان (عج) كارهایی ناشایست یا كم ارزش را از او مشاهده كند. اگر به چنین حقیقتی توجه داشته باشیم، همواره می كوشیم كاری نكنیم كه دل مولایمان از ما برنجد؛ چرا كه رنجش قلب مقدّس او، رنجش رسول خدا است و رنجش رسول خدا (ص) قهر و عذاب الاهی را در پی دارد: الَّذِینَ یُؤْذُونَ رَسُولَ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ9؛ آنان كه پیامبر اكرم (ص) خدا را می آزارند، عذابی دردناك در پیش دارند؛ بنابراین، بر ما لازم است كارهایی را انجام دهیم كه قلب مقدس ولیّ عصر (عج) را خوشحال و شاد كند.

هر كسی، كسی را دوست دارد و دلش می خواهد آن دوست از او خوشحال شود. اگر به امام زمان (عج) عشق می ورزیم، هیچ گاه راضی نمی شویم دل او از ما مكدّر شود؛ البتّه آن بزرگوار آن قدر مهربان است كه اگر گاهی لغزش های كوچكی از ما سر بزند، برای ما استغفار می كند. اگر شخصی كه دائم توجهش به وجود مقدّس ولی عصر (عج) است و همواره از اعمال بد می پرهیزد، به طور تصادفی اشتباهی مرتكب شد، وقتی نامة عملش را خدمت ولی عصر (عج) می برند، حضرت برای او دعا و استغفار می كند و از خدا می خواهد كه او را ببخشاید؛ 10 اما اگر خدای ناكرده، ارتكاب گناه، رفتار همیشگیِ فرد باشد، لیاقتِ ولایت حضرت را از دست می دهد كه از چنین وضعی به خدا پناه می بریم.



حقیقتِ شیعه بودن برای امام زمان (عج)

شیعه بودن و تحت ولایتِ امام زمان (عج) قرار گرفتن فقط با ادّعا ثابت نمی شود. ما با شناسنامه، شیعه نمی شویم. ما در اسم و عنوان شیعه ایم؛ اما امامان (هم) چقدر تشیع ما را قبول دارند؟ وجود مقدس امام زمان (عج) تا چه حد ما را شیعه و پیروِ حقیقی خویش می داند؟ آن ها تابع شناسنامة ما نیستند. چه بسا كسانی كه نام شیعه ندارند؛ اما نزد امام زمان (عج) از بسیاری افراد كه عنوان تشیّع را دارند، عزیزترند.



حقیقت شیعه بودن در بیان امام رضا (ع)

می دانید كه میان تمام امامان معصوم (ع) امام هشتم به رأفت و مهربانی معروف است. در زیارت حضرت می خوانیم: السلام علیك أیها الإمام الرئوف؛ البته همة امامان مهربان بوده اند؛ اما از آن جا كه ظهور رأفت در امام هشتم (ع) بیش از همة آن ها بوده است، به ایشان لقب رؤوف داده اند.

در دورانِ ولایتِ عهدیِ آن حضرت در مرو، عده ای از شیعیان به سویِ خانة امام (ع) رفتند تا به محضر حضرت رضا (ع) شرفیاب شوند و سلامی عرض كنند. وقتی به درِ خانة امام رسیدند، از دربان اجازة ورود خواستند. دربان به محضر امام (ع) رفت و عرضه داشت: چند نفری آمده اند كه می گویند از شیعیان امیرالمؤمنین علی (ع) هستیم11 و اجازه می خواهند شما را زیارت كنند. امام (ع) فرمود: اجازه نمی دهم.12 شیعیان، روز دیگر آمدند و باز گفتند: ما از شیعیان امام علی (ع) هستیم و می خواهیم به حضور امام رضا (ع) شرفیاب شویم. دربان دوباره آمد و به امام (ع) عرض كرد: یك عدّه از شیعیان شما می خواهند شما را زیارت كنند؛ اما امام باز هم اجازه نداد. این گروه تا دو ماه پیاپی برای زیارت حضرت می آمدند، اما حضرت هیچ گاه اجازة شرفیابی به ایشان نمی داد عاقبت از دیدار حضرت مأیوس شده و به دربان گفتند: از امام (ع) بپرسید گناه ما چیست كه به ما اجازة دیدار نمی دهند؟ مگر چه كرده ایم؟ همین هنگام حضرت اجازه فرمود تا داخل شوند. وقتی شیعیان آمدند. از خدمت حضرت، پرسیدند: ای پسر رسول خدا! چرا در طول این مدت اجازة دیدار نمی فرمودید؟ گناه ما چه بوده است؟ حضرت فرمود: چه گناهی از این بالاتر كه گفته اید ما از شیعیان امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) هستیم. شما كه شیعة او نیستید. شیعیان او، امام حسن و امام حسین (ع)، و سلمان ها، ابوذرها و مقدادها و عمارها بودند كه از هیچ یك از فرمان های او سرپیچی نكردند. 13 گفتند: اگر گفته بودید ما از محبان و دوستداران او هستیم، از كلامتان ناراحت نمی شدم و همان روز اول به شما اجازه می دادم.14 شما ادعای بزرگی كرده اید! شیعه یعنی پیرو ما، شیعه باید پایش را جای پای ما بگذارد، و شما كارهایی می كنید كه ما اجازه نمی دهیم؛ سخنانی می گویید كه ما نمی پسندیم، و به دستورهای ما عمل نمی كنید. با این احوال چگونه شیعة ما هستید؟15



راهكار وصول به شیعه بودن واقعی

1.توجه به نظارت امام زمان (عج) بر رفتارها

ان شاءالله توفیق بیابیم كه حضرت ولی عصر (عج) ما را جزو شیعیان خود به شمار آورند. برای این كه بتوانیم گامی به سوی تشیّع واقعی برداریم، یكی از بهترین كارها توجه به همین معنا است كه اعمال ما برای امام مشهود است. اگر به این مسأله آگاه باشیم، خیلی از كارها را انجام نمی دهیم. اگر بكوشیم همیشه این حقیقت در ذهن ما باقی بماند كه رفتار و گفتار و نیت های ما بر امام زمان (عج) پوشیده نمی ماند، همیشه دقّت خواهیم كرد كه گفتار و رفتارمان را كنترل كنیم و كارهایمان را هر چه بهتر و شایسته تر انجام دهیم.



2. لزوم توجه به تمام دستورهای دین

یكی از مواردی كه امامان (هم)بسیار از آن ناخشنود می شوند، قطع رابطه با دوستان و برادران و خویشاوندان است.16 به طور معمول قطع رحم را كسانی انجام می دهند كه موقعیت اجتماعی برتری دارند. ثروتمندان، خویشاوندان فقیری دارند كه با ایشان به دلیل فقرشان قطع رابطه می كنند. به هر حال، قطع رحم نشانة این است كه ما دیگران را چنان كه باید به حساب نمی آوریم. یكی از واجبات شرعی، صلة رحم است. برای صلة رحم آشنایان، به ویژه آشنایان فقیر، باید بكوشیم برنامه ای داشته باشیم. حتی با كسانی كه نسبت به ما بد كرده اند یا حتی كارهای ناپسندی انجام داده اند، نباید قطع رحم كنیم. چه بسا همین رفت و آمدها باعث شود كه آن ها اصلاح شوند. از چیزهایی كه امامان (هم) خیلی دوست دارند، این است كه مؤمنان با همدیگر، مبحت و صمیمت داشته باشند و به یكدیگر خدمت كنند.

بعضی از مسائل در دستورهای امامان خیلی مورد تأكید واقع شده اند؛ ولی متأسفانه ما چنان كه باید، حق این دستورها را ادا نمی كنیم؛ برای مثال، حقوق دوستان، خویشان، نزدیكان، همسر و فرزندانمان را چنان كه باید رعایت نمی كنیم. كار نیك و عمل صالح ، فقط نماز و ذكر و دعا نیست؛ البته هر یك از اعمال صالح به جای خود محفوظ است؛ اما مجموعة دستورهای اسلام، معجونی است كه باید از همة آن ها پیروی كنیم. شیعة واقعی كسی است كه همة كارهای خوب را انجام دهد و از همة گناهان بپرهیزد. كسی كه از مسائل دین فقط یك بُعدش را می بیند و انجام می دهد، مثل آدمی است كه یك عضوش بیش تر از حد رشد می كند و سایر اعضایش كوچك می ماند. تصویر افراد ناقص الخلقه را دیده اید كه سرشان یا دستشان كوچك است یا گاهی یك دست و یك پایشان در مقایسه با دست و پای دیگرشان بسیار بزرگ تر است. بنابر آن چه عالمان تشریح و فیزیولوژی می گویند، وقتی غدة هیپوفیز مغز، اختلال می یابد، كار تنظیم و تعدیل اندام های بدن به هم می خورد. كسانی كه فقط بعضی از دستورهای دین را می گیرند و عمل می كنند، شكل واقعی آن ها نامتعادل است. ما بصیرت نداریم و باطن آن ها را نمی بینیم؛ ولی آن هایی كه شكل باطنی شخصی را می بینند، وقتی به چنین اشخاصی نگاه می كنند، می بینند كه اندام روحشان بی قواره و ناموزون است. باید به همة دستورهای دین با هم، در یك مجموعه، به طور منظم و مرتب عمل كنیم. به هر حال، یكی از كارهایی كه امام زمان (عج) خیلی دوست دارد و از آن شاد می شود، رسیدگی شیعیان به امور یك دیگر است. هر چه شیعیان با هم آشناتر و نزدیك تر باشند، تكلیفشان در برابر هم بیش تر است: فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّی یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِه؛17 عفو و گذشت كنید تا خداوند فرمان خود را بفرستد. از همدیگر بگذریم. مگر دوست نداریم كه خدا از ما بگذرد. اگر انتظار دارید خدا از گناهان شما بگذرد، باید از گناه مردم و دیگران بگذرید! بگذرید تا خدا هم از شما راضی شود! به روی هم نیاورید كه اشتباهی كرده اید! مگر دوست ندارید خدا در روز قیامت از گناه شما بگذرد و به رویتان نیاورد كه چنین كاری كرده اید؟ اگر دوست دارید، امتحان كنید! اگر كسی اشتباهی كرده است، پرده پوشی كنید.



1. ر.ك: سیدثامر، هاشم العمیدی، در انتظار ققنوس (كاوشی در قلمرو موعودشناسی و مهدی باوری)، ص76 (تصریح دانشمندان به تواتر احادیث المهدی).

2. ر.ك: بخش مقام های امام زمان.

3.در دعای ندبه چنین نجوا می كنیم: «أین السبب المتصل بین الأرض و السماء؛ كجا است آن وسیلة حق كه آسمان و زمین را به هم پیوسته است».

4.قال ابومحمد حسن بن علی (ع): «قلوبنا أوعیة لمشیة الله فإذا شاء شئنا و الله یقول: و ما تشاؤون إلا أن یشاء الله» . (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج25، ص336، باب10، 16)

5.ر.ك: علامه مجلسی، بحارالانوار، ج6، ص 172، باب7 (... عرض الأعمال علیهم صلوات الله علیهم)؛ ج23، ص 333، باب 20 (عرض الأعمال علیهم و أنّهم الشهداء علی الخلق).

6.امام صادق (ع) می فرماید: «اعمال در روز پنجشنبه به رسول خدا و امامان (هم) عرضه می شود». (میرزا حسین طبرسی نوری، نجم الثاقب، باب11، ص825؛ محمد بن حسن صفار قمی، بصائر الدرجات، ص 426، ح16)

7.از معصوم (ع) روایت شده است: «اعمال امّت در هر دوشنبه و پنجشنبه بر پیامبر اكرم و امامان (هم) عرضه می شود و به آن علم می یابند». (میرزا حسین طبرسی نوری، نجم الثاقب، باب11، ص 825؛ طبرسی، مجمع البیان، ج5، ص 69)

8. حضرت مهدی (ع) در نامة مبارك خود می نویسد: « همانا همیشه بر احوال و اخبار شما آگاهیم و چیزی از شما بر ما پوشیده نیست». علامه مجلسی، بحارالانوار، ج53، ص 174، باب31، ح7.

9.توبه (9)61.

10.سید بن طاووس-اعلی الله مقامه- می گوید كه نیمه شبی در سردابِ مقدس سامرا صدای مناجاتِ زیبای امام عصر (عج) را شنیدم كه در حق شیعیانش چنین طلب استغفار می فرمود: « اللهم إن شیعتنا منا و خلقوا من فاضل طینتنا و عجنوا من ماء عذب ولایتنا فاغفرلهم من الذنوب ما فعلوه إتكالا علینا فولنا حسابهم یوم القیامة و لاتفضحنا بأعمالهم...؛ پروردگارا! شیعیان ما از مایند؛ از اضافة خاك خلقت ما آفریده شده اند و سرشتشان به آب گوارای ولایت ما عجین شده است؛ پس ببخشای برایشان گناهانی را كه با اتكا و اعتماد به ما انجام داده اند و حساب روز قیامتشان را به ما واگذار فرما و ما را با آشكار كردن اعمالِ ایشان رسوا و خجلت زده مفرما!» (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج53، ص 302؛ علی اكبر نهاوندی، العبقری الحسان، ج2، ص149 (با اندكی تفاوت))

11.یقولون نحن شیعة علی.

12. فقال (ع): أنا مسعول فاصرفهم.

13.«و یحكم إنما شیعته الحسن و الحسین (ع)، و سلمان و المقداد و عمار و محمد بن أبی بكر الذین لم یخالفوا شیئاً من أوامره»

14.«فلو قلتم إنكم موالوه و محبوه و الموالون لأولیائه و المعادون لأعدائه لم أنكره من قولكم و...»

15.ر.ك: تفسیر منسوب به امام حسن عسگری (ع)، ص 313؛ طبرسی، احتجاج، ج2، ص 237؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج68، ص 158.

16.یكی از موانع دیدارِ امام زمان (عج)، قطع رحم است. علی بن مهزیار پس از بیست سفرِ حج كه به امیدِ ملاقاتِ امام زمان به جا آورده بود، در سفرِ بیست و یكم به خدمت امام عصر (عج)شرف حضور یافت. در این ملاقاتِ پرشور، یكی از نخستین مطالبی كه مولایمان، حضرت ولی عصر (عج) به پسر مهزیار فرمود، این بود: «ای اباالحسن!، ما شب و روز در انتظارات بودیم؛ پس چه چیز آمدنت را به نزد ما به تأخیر انداخت؟» عرضه داشت: «تاكنون كسی را نیافته بودم تا مرا به سوی شما رهنمون شود». حضرت فرمود: «احدی را نیافتی تا تو را رهنمایی كند؟! نه، این گونه نیست. اما به افزون سازیِ اموال پرداختید و (در خرید و فروشتان) حیرتی به زیانِ مؤمنانِ ضعیف پدید آوردید و بین خود قطع رحم كردید». (سید هاشم بحرانی، تبصرة الولیّ ممن رأی القائم المهدی (عج)، قسمتی از رسالة 46)

17. بقره (2)، 109.